શું તમે ગુજરાતીમાં ઓનલાઇન શિક્ષણ લાભાલાભ નિબંધ શોધી રહ્યાં છો ? તો તમે બિલકુલ સાચા સ્થાને આવ્યા છો!
આ આર્ટીકલમાં અમે સરસ મજાનો ઓનલાઇન શિક્ષણ લાભાલાભ નિબંધ રજુ કર્યો છે અને છેલ્લે Essay On Online Shikshan Labha Labh In Gujarati ની PDF પણ Download કરી શકશો.
પ્રસ્તાવના:
વર્તમાન યુગમાં ઓનલાઈન એજ્યુકેશન ખૂબ જ જરૂરી છે, આ વાત કોરોનાના સમયમાં સાબિત થઈ ગઈ છે. કોરોના વાયરસના કારણે વિશ્વમાં સર્જાયેલી કટોકટી વિશે દરેક જણ વાકેફ છે. જેના કારણે શિક્ષણ વ્યવસ્થા, ઔદ્યોગિક વ્યવસ્થા અને સમગ્ર કાર્ય વ્યવસ્થાનો વિકાસ થંભી ગયો છે. સમગ્ર વિશ્વમાં સમયાંતરે લોકડાઉન લાગુ કરવામાં આવે છે. કોરોના વાયરસથી બચવા માટે કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા દેશમાં લોકડાઉનનો આદેશ પણ આપવામાં આવ્યો છે. આવી સ્થિતિમાં શાળા-કોલેજ જતા વિદ્યાર્થીઓના શિક્ષણને પણ અસર થઈ છે. આ સ્થિતિમાં વિદ્યાર્થીઓના અભ્યાસ માટે ઓનલાઈન શિક્ષણ વરદાન બનીને ઉભરી આવ્યું છે. આ દ્વારા તમામ વિદ્યાર્થીઓને તેમના અભ્યાસમાં મદદ મળી છે. કોરોના કાળની પરિસ્થિતિમાં ઓનલાઈન શિક્ષણ પ્રણાલીનું મહત્વ અસરકારક રીતે સમજાયું છે. ઓનલાઈન એજ્યુકેશન સિસ્ટમમાં ઘણી ખામીઓ હોવા છતાં, તેની ઉણપને સુધારવાના પ્રયાસો કરવામાં આવી રહ્યા છે અને આ સિસ્ટમ દરેક વિદ્યાર્થી માટે સુલભ બનાવવાનું લક્ષ્ય છે.
કોરોના દરમિયાન શાળા કોલેજોમાં ભણતર:
આજની વર્તમાન પરિસ્થિતિમાં બાળકો શાળા-કોલેજોમાં શિક્ષણ મેળવી શકતા નથી પરંતુ ઓનલાઈન શિક્ષણે માર્ગ ખૂબ જ સરળ બનાવી દીધો છે. બાળકો આત્મવિશ્વાસ સાથે ઘર પર પોતાનો અભ્યાસ પૂર્ણ કરી શકે છે. કેટલાક બાળકો અભ્યાસ માટે દૂરના શિક્ષકોના ઘરે કે કોચિંગ સંસ્થાઓમાં જઈ શકતા નથી. તે ઓનલાઈન શિક્ષણ દ્વારા પોતાનો અભ્યાસ પૂર્ણ કરે છે અને પરીક્ષા આપીને ઓનલાઈન ડીગ્રી મેળવે છે. આજકાલ મોટાભાગના વ્યાવસાયિક અભ્યાસક્રમો ઓનલાઈન છે. વિદ્યાર્થીઓ ઓનલાઈન અભ્યાસ કરે છે અને ઓનલાઈન પરીક્ષા આપીને તેમની ડિગ્રી મેળવે છે.
ઓનલાઈન શિક્ષણથી આપણે માત્ર ભારતમાં જ નહિ પરંતુ વિદેશમાં પણ જરૂરી શિક્ષણ મેળવીએ છીએ. આના કારણે આપણું જ્ઞાન ઘણો વિકાસ પામે છે. ઓનલાઈન એજ્યુકેશનને કારણે વિદ્યાર્થીઓને ક્યાંય જવું પડતું નથી અને આનાથી મુસાફરીનો સમય બચે છે. વિદ્યાર્થીઓ તેમની અનુકૂળતા મુજબ સમય પસંદ કરીને ઓનલાઈન ક્લાસમાં જોડાય છે.
ઓનલાઈન શિક્ષણમાં, વિદ્યાર્થીઓ શિક્ષક દ્વારા લેવાયેલા વર્ગને રેકોર્ડ કરી શકે છે. જેથી વર્ગ પછી, વિદ્યાર્થીઓ ફરીથી રેકોર્ડિંગ સાંભળી શકે અને જો કોઈ શંકા હોય તો, બીજા વર્ગમાં શિક્ષકને પૂછી શકો. આ વિદ્યાર્થીઓને ખ્યાલ સમજવામાં મદદ કરે છે. ઓનલાઈન એજ્યુકેશનમાં જો કોઈ વિષય સંબંધિત સમસ્યા હોય તો તમે શિક્ષકને ઓનલાઈન પૂછી શકો છો. આ માટે ક્યાંય જવાની જરૂર નથી.ઓનલાઈન શિક્ષણ માટે, શિક્ષકે ફ્લેશ કાર્ડ અને રમતો જેવા કેટલાક પ્રોગ્રામ્સ તૈયાર કર્યા છે જે વિદ્યાર્થીના શીખવાના અનુભવને વધારે છે.
સિવિલ સર્વિસ પરીક્ષા અને એન્જિનિયરિંગ અને મેડિકલ જેવા શિક્ષણ શૈક્ષણિક સંસ્થાઓમાં નહીં પરંતુ ઓનલાઈન થઈ રહ્યા છે. કોરોનાનો સમયગાળો કેટલો સમય ચાલશે તે કહેવું મુશ્કેલ છે અને તેથી વિદ્યાર્થીઓએ સામાજિક અંતરનું પાલન કરવું ફરજિયાત છે. આ સ્થિતિમાં ઓનલાઈન શિક્ષણ એ વધુ સારો વિકલ્પ છે. આજકાલ ઝડપથી વિકસતા વિશ્વ પાસે સમયની અછત છે અને વેબ દ્વારા પૂરી પાડવામાં આવતી તમામ સેવાઓ લોકપ્રિયતા મેળવી રહી છે.
ઓનલાઈન શિક્ષણ તરફ લોકોનું આકર્ષણ:
લોકો ઓનલાઈન શિક્ષણ તરફ વધુ પ્રમાણમાં આકર્ષાઈ રહ્યા છે કારણ કે તે અનુકૂળ છે અને પૈસા અને સમય બચાવે છે. કેટલાક બાળકો જેઓ ગ્રામીણ પરિવારના છે જ્યાં ઓનલાઈન શિક્ષણ પ્રચલિત નથી. તેમની પાસે કોમ્પ્યુટર અને ઈન્ટરનેટ વગેરેની સુવિધા નથી. તે ઓનલાઈન શિક્ષણ મેળવવામાં અસમર્થ છે. દરેક પરિવાર ઈન્ટરનેટ પરવડે તેવું નથી, તેથી તે વિદ્યાર્થીઓ લોકડાઉન જેવી પરિસ્થિતિમાં મુશ્કેલીઓનો સામનો કરી રહ્યા છે.
ઓનલાઇન શિક્ષણ માટે બાયજસ, મેરિટેશન જેવી ઘણી લોકપ્રિય લર્નિંગ એપ્લિકેશન્સ છે, જેમાં સીબીએસસી અભ્યાસક્રમની તમામ વિષય સામગ્રી છે, જેના દ્વારા બાળકો વિડિઓઝ જોઈને મુશ્કેલ પાઠ સરળતાથી સમજી શકે છે. ઑનલાઇન શિક્ષણ પ્રણાલીને રસપ્રદ બનાવવા માટે, દરેક શિક્ષક બાળકો માટે શીખવાનું સરળ બનાવવા માટે શ્રેષ્ઠ સાધનોનો ઉપયોગ કરે છે.
ઓનલાઇન શિક્ષણની વધતી જતી જરૂરિયાત:
વર્તમાન યુગમાં માણસ એક સફળ ટેકનોલોજીકલ યુગમાં પ્રવેશી ચૂક્યો છે. ટેકનિકલ મદદની મદદથી તમામ કામગીરી સરળતાથી થઈ રહી છે. આ ઉપરાંત શિક્ષણ ક્ષેત્રે વિવિધ ટેકનિકલ સાધનો દ્વારા શિક્ષણ આપવામાં આવી રહ્યું છે. ઓનલાઈન એજ્યુકેશન સિસ્ટમની શરૂઆત વર્ષ 1993માં થઈ હતી. ઈન્ટરનેટનો ઉપયોગ વધવા સાથે ઓનલાઈન એજ્યુકેશન સિસ્ટમને પણ પવન મળવા લાગ્યો. આ વર્ષે ઓનલાઈન એજ્યુકેશન સિસ્ટમને કાયદેસર કરવામાં આવી છે.
ઓનલાઈન એજ્યુકેશન સિસ્ટમનો ઉપયોગ ઘરે બેઠા બાળકોને સરળતાથી અભ્યાસ સામગ્રી આપવા માટે કરવામાં આવી રહ્યો છે. ધીરે-ધીરે સમગ્ર શિક્ષણ પ્રણાલી ઓનલાઈન એજ્યુકેશન સિસ્ટમ હેઠળ નિર્ભર બનવા લાગી, આવી સ્થિતિમાં ઓનલાઈન એજ્યુકેશન સિસ્ટમ દરેક વિદ્યાર્થીની મહત્વની જરૂરિયાત બનવા લાગી છે. વધુમાં, ઓનલાઈન એજ્યુકેશન સિસ્ટમના મહત્વના ઉપયોગોને ધ્યાનમાં લેતા, તે દરેક વિદ્યાર્થી માટે આવશ્યક સિસ્ટમ છે.
ઓનલાઇન શિક્ષણના ફાયદા અને ગેરફાયદા:
(1) ઓનલાઇન શિક્ષણના ફાયદા
>> ઓનલાઈન એજ્યુકેશન સિસ્ટમ દ્વારા વિદ્યાર્થી પોતાના અભ્યાસને લગતી સામગ્રી ઘરે બેસીને ઉપલબ્ધ કરાવે છે. પ્રશ્ન સંબંધિત ઘણા સ્વરૂપોમાં જવાબ શોધવાનું અનુકૂળ બને છે.
>> ઓનલાઈન શિક્ષણ દ્વારા નૃત્ય, ગાયન, રસોઈ, સિલાઈ, કરી, કલા વગેરેને લગતી પ્રવૃત્તિઓ શીખી શકાય છે.
>> સરકારી પરીક્ષાઓની તૈયારી માટે વિવિધ લર્નિંગ એપ્સ ઉપલબ્ધ છે, જેના દ્વારા તે દરેક પરીક્ષાની તૈયારી સરળતાથી કરવામાં મદદ કરે છે.
>> ઓનલાઈન એજ્યુકેશન સિસ્ટમ દ્વારા સમય અને પૈસા બંનેની બચત થાય છે. તમારા સમય પ્રમાણે ઓનલાઈન શિક્ષણ મેળવી શકાય છે.
>> ઓનલાઈન વર્ગો માટે, શાળા અને કોલેજોમાં બિનજરૂરી ફી ભરવાની જરૂર નથી.
>> વધતી જતી વસ્તી વધારાને જોતા વિદ્યાર્થીઓ માટે સારી કોલેજોમાં પ્રવેશ મેળવવો મુશ્કેલ છે, તેમને વિવિધ પડકારોમાંથી પસાર થવું પડે છે, આવી સ્થિતિમાં વિદ્યાર્થીઓને ઓનલાઈન એજ્યુકેશન સિસ્ટમ દ્વારા સુવિધા મળી છે.
>> ઓનલાઈન શિક્ષણના પ્રમાણપત્રો પણ વિવિધ ઓનલાઈન પ્લેટફોર્મ દ્વારા આપવામાં આવે છે, જે વિદ્યાર્થીઓને રોજગાર મેળવવા માટે સક્ષમ બનાવે છે.
>> કેટલાક લોકો કે જેઓ નોકરી સાથે આગળનો અભ્યાસ ચાલુ રાખવા માંગે છે તેઓ ઓનલાઈન એજ્યુકેશન સિસ્ટમ દ્વારા સંસ્થામાં એડમિશન લઈને ઓનલાઈન શિક્ષણ મેળવી શકે છે.
>> કોરોના મહામારી જેવા સંજોગોમાં પણ ઓનલાઈન એજ્યુકેશન સિસ્ટમ શિક્ષણ ક્ષેત્રે અસરકારક સાબિત થઈ છે.
ઓનલાઇન શિક્ષણના ગેરફાયદા:
>> ઓનલાઈન શિક્ષણ મેળવવા માટે ઈન્ટરનેટની સુવિધા હોવી અત્યંત જરૂરી છે, પરંતુ દેશમાં હજુ પણ એવા અસંખ્ય વિસ્તારો છે જ્યાં ઈન્ટરનેટની સુવિધા યોગ્ય રીતે ઉપલબ્ધ નથી, આવા ક્ષેત્રમાં ઓનલાઈન શિક્ષણ નિરર્થક સાબિત થાય છે.
>> આવા વિદ્યાર્થીઓ કે જેઓ પાસે કાર્યક્ષમ સ્માર્ટ ફોન, કોમ્પ્યુટર, લેપટોપ વગેરે નથી, તે વિદ્યાર્થીઓ ઓનલાઈન શિક્ષણ પદ્ધતિનો પૂરો લાભ લઈ શકતા નથી.
>> ઓનલાઈન એજ્યુકેશન સિસ્ટમ હેઠળ શિક્ષકનું મહત્વ ઘટતું જણાઈ રહ્યું છે, બાળકોના જીવનમાં સાચા શિક્ષકનો અભાવ જોવા મળી રહ્યો છે.
>> શાળા-કોલેજોમાં, જ્યારે વિદ્યાર્થીઓ એક વર્ગમાં અભ્યાસ કરે છે, ત્યારે તેમની વચ્ચે એકબીજા કરતાં વધુ સારું પ્રદર્શન કરવાની સ્પર્ધા હોય છે, પરંતુ ઓનલાઈન શિક્ષણ પ્રણાલી હેઠળ બાળકોની સ્પર્ધાનું સ્તર ઘટે છે.
>> ઓનલાઈન શિક્ષણ માટે ઈન્ટરનેટ પર વિવિધ લર્નિંગ એપ્સ અને વેબસાઈટ્સ ઉપલબ્ધ છે, પરંતુ વિદ્યાર્થીઓને તેમના માટે યોગ્ય લર્નિંગ પ્લેટફોર્મ શોધવામાં ઘણી મૂંઝવણનો સામનો કરવો પડે છે.
>> ઓનલાઈન એજ્યુકેશન સિસ્ટમ હેઠળ, બાળકો માટે અભ્યાસ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવું ખૂબ જ મુશ્કેલ છે.
>> ઓનલાઈન ક્લાસથી બાળકોના સ્વાસ્થ્ય પર પણ અસર થાય છે, આંખો નબળી થવા લાગે છે. મોટી ઉંમરના બાળકોમાં માથાનો દુખાવો જેવી સમસ્યા ઉદભવે છે.
ઓનલાઈન શિક્ષણના પડકારો:
>> જે શહેરો, ગામડાઓ કે નગરોમાં ઇન્ટરનેટ સુવિધા ઉપલબ્ધ નથી ત્યાં ઓનલાઈન શિક્ષણ વ્યવસ્થા શરૂ કરવી ખૂબ જ મુશ્કેલ છે.
>> આ સાથે ઇન્ટરનેટની સ્પીડ ઓછી હોય તેવા વિસ્તારોમાં પણ ઓનલાઈન એજ્યુકેશન સિસ્ટમ અપનાવવી પડકારજનક બની જાય છે.
>> તમામ અભ્યાસક્રમો અનુસાર અભ્યાસ સામગ્રીના અભાવે ઈન્ટરનેટ પરની ભાષાઓ વિદ્યાર્થીઓને અભ્યાસમાં સમસ્યા આવી શકે છે.
>> ઓનલાઈન એજ્યુકેશન સિસ્ટમ માટે કુશળ શિક્ષકોની પણ અછત છે, મોટાભાગના શિક્ષકોને ઓનલાઈન એજ્યુકેશન સિસ્ટમ વિશે સંપૂર્ણ જાણકારી મળી નથી.
>> જે વિષયોમાં વ્યવહારિક જ્ઞાનની જરૂર હોય તેનું જ્ઞાન લેવું મુશ્કેલ છે.
ઓનલાઈન શિક્ષણને સુધારવા ની રીત:
>> કોરોના વાયરસના સંક્રમણથી ઉભી થયેલી પરિસ્થિતિએ અમને ઓનલાઈન એજ્યુકેશન સિસ્ટમને મજબૂત કરવા માટે અન્ય વિકલ્પો વિશે વિચારવાની ફરજ પાડી છે.
>> જ્યાં યોગ્ય ઈન્ટરનેટ સિસ્ટમ ઉપલબ્ધ નથી ત્યાં ઈન્ટરનેટ પ્રવૃત્તિઓને પ્રોત્સાહન આપવાના પ્રયાસો કરવા જોઈએ. જેથી કરીને ઓનલાઈન એજ્યુકેશન સિસ્ટમનો મહત્તમ વિકાસ થઈ શકે.
>> ઓનલાઈન એજ્યુકેશન સિસ્ટમ હેઠળ શિક્ષકોને ટેકનિકલ શિક્ષણની તાલીમ આપવા માટે પગલાં લેવા જોઈએ.
>> દરેક કોર્સ તમામ ભાષા શૈલીમાં ઉપલબ્ધ હોવો જોઈએ જેથી વિદ્યાર્થીઓને અરાજકતાનો સામનો ન કરવો પડે.
>> આર્થિક રીતે નબળા પરિવારના બાળકો ઓનલાઈન શિક્ષણ માટે જરૂરી સાધનો, લેપટોપ, એન્ડ્રોઈડ મોબાઈલ ફોન વગેરે મેળવી શકતા નથી, ત્યારે સરકારે એવી સિસ્ટમ બનાવવાની જરૂર છે કે જેથી આ ગરીબ વિદ્યાર્થીઓને આ સાધન સુવિધા સરળતાથી મળી રહે અને આ વિદ્યાર્થીઓને પણ ઓનલાઇન શિક્ષણનું ક્ષેત્ર આગળ.
>> હાલમાં, ઓનલાઈન શિક્ષણ પ્રણાલીને પ્રોત્સાહન આપવા માટે ડિજિટલ ઈન્ડિયા, ઈ-બસ્તા, પળે ભારત ઓનલાઈન જેવા અન્ય અભિયાનો શરૂ કરવામાં આવ્યા છે, જે આ ક્ષેત્રમાં એક અસરકારક પગલું છે.
ઉપસંહાર:
ઓનલાઈન શિક્ષણ એ લોકો માટે એક શ્રેષ્ઠ વિકલ્પ છે જેઓ કામ કરતી વખતે અથવા ઘરની સંભાળ રાખતી વખતે તેમનો અભ્યાસ ચાલુ રાખી શકે છે. તેઓ તેમની અનુકૂળતા મુજબ ઓનલાઈન શિક્ષણ મેળવી શકે છે. આ એક નવા પ્રકારનું શિક્ષણ છે જેને દરેક દેશ અપનાવી રહ્યા છે. વિદ્યાર્થીઓએ ખંતપૂર્વક અભ્યાસ કરીને પોતાનું અને પોતાના દેશનું ભવિષ્ય ઉજ્જવળ કરવાની જરૂર છે. જે બાળકો ઓનલાઈન શિક્ષણ મેળવી શકતા નથી તેમના માટે મફત ઓનલાઈન શિક્ષણની વ્યવસ્થા કરવાની જરૂર છે જેથી કોઈ શિક્ષણથી વંચિત ન રહે.ઓનલાઈન શિક્ષણ એ એક ઉત્તમ માધ્યમ છે જ્યાં વિદ્યાર્થીઓએ શિક્ષણ મેળવવું જ જોઈએ.
આ પણ વાંચો: