પ્રસ્તાવના:
આજના યુગમાં ઈન્ટરનેટ જેવી સુવિધા તમામ ઘરોમાં સરળતાથી ઉપલબ્ધ છે. આજકાલ આ કટોકટીની પરિસ્થિતિ (Covid-19)માં ઓનલાઈન શિક્ષણ કામમાં આવી રહ્યું છે. આજે ઓનલાઈન શિક્ષણ સર્વત્ર વધુ પ્રચલિત અને લોકપ્રિય બન્યું છે. ઓનલાઈન શિક્ષણ એ એક એવું માધ્યમ છે જેનો ઉપયોગ કરીને શિક્ષકો દેશ અને દુનિયાના કોઈપણ ખૂણેથી તેમના વિદ્યાર્થીઓ સાથે ઓનલાઈન જોડાઈ શકે છે. ઓનલાઈન શિક્ષણ માટે હાઈ સ્પીડ ઈન્ટરનેટ અને લેપટોપ/કોમ્પ્યુટરની જરૂર છે. આજે લોકો મોબાઈલથી પણ ઓનલાઈન અભ્યાસ કરવા જોડાઈ રહ્યા છે. ઓનલાઈન શિક્ષણના ઘણા ફાયદા છે અને તે એક મહત્વપૂર્ણ શિક્ષણ માધ્યમ છે. ઓનલાઈન શિક્ષણ આજે વિદ્યાર્થીઓના જીવનનો અભિન્ન ભાગ બની ગયું છે. ઓનલાઈન શિક્ષણથી વિદ્યાર્થીઓના પ્રશ્નોનું નિરાકરણ આવ્યું છે.
શાળા કોલેજો માં ઓનલાઈન શિક્ષણ:
લોકડાઉનના આ મુશ્કેલ સમયમાં જ્યાં તમામ શાળાઓ અને કોલેજો બંધ છે. શાળા અને કોલેજના તમામ વર્ગો ઓનલાઈન શિક્ષણ દ્વારા શક્ય બન્યા છે. વિશ્વના તમામ વિદ્યાર્થીઓ ઓનલાઈન શિક્ષણનો ઉપયોગ કરીને તેમનો અભ્યાસ કરવા સક્ષમ છે. આજે લોકો ઓનલાઈન એજ્યુકેશનના મહત્વને સારી રીતે સમજી શક્યા છે. જો આજે ઓનલાઈન માધ્યમ ન હોત તો આ વર્ષે શિક્ષણ અધૂરું રહી ગયું હોત અને કરોડો બાળકો અભ્યાસ કરી શકતા ન હોત.
ઓનલાઈન શિક્ષણ માટે હાઈ સ્પીડ ઈન્ટરનેટની જરૂર પડે છે જે શહેરો અને મહાનગરોમાં રહેતા લોકો માટે મેળવવું સરળ છે. પરંતુ ગ્રામ્ય વિસ્તારોમાં ઇન્ટરનેટ ઉપલબ્ધ નથી. ઓનલાઈન શિક્ષણ એક અનોખું અને અદ્ભુત માધ્યમ છે. આજે લોકો ઘણી યુનિવર્સિટીઓ અને ઘણા શહેરોમાં જઈ શકતા નથી જ્યાં તેઓ અભ્યાસ કરી શકે છે. ઓનલાઈન શિક્ષણે આ બાબતને સરળ બનાવી દીધી છે. તમે આવી યુનિવર્સિટીમાં ઓનલાઈન પ્રવેશ મેળવી શકો છો અને તમારા મનપસંદ વિષયનો અભ્યાસ કરી શકો છો. ઈન્ટરનેટ સસ્તું થઈ ગયું છે, તેથી તે લોકોના ઘરોમાં ઉપલબ્ધ થઈ ગયું છે. ઓનલાઈન શિક્ષણ એ આધુનિક શિક્ષણનું નવું સ્વરૂપ છે.
ઓનલાઈન શિક્ષણથી સમય તથા પૈસાની બચત:
ઓનલાઈન શિક્ષણ આપવા માટે, શિક્ષકોને વિદ્યાર્થીઓને ભણાવવા માટે ગંતવ્ય સ્થાન પર જવાની જરૂર નથી. આનાથી સમય અને પૈસાની બચત થાય છે. વિદ્યાર્થીઓ અને શિક્ષકો તેમની અનુકૂળતા મુજબ ગમે ત્યારે વાંચન અને ભણાવવા માટે સમય કાઢી શકે છે. તમામ પ્રવચનો અને જરૂરી સામગ્રી ઓનલાઈન પ્લેટફોર્મ દ્વારા પૂરી પાડવામાં આવે છે, જેથી વિદ્યાર્થી તેમના ઘરના આરામથી સરળતાથી વાંચી શકે. વિદ્યાર્થીઓ ભારત અથવા કોઈપણ દેશમાં ઘરે બેઠા વિદેશના ઘણા અનુભવી શિક્ષકોના પ્રવચનો સાંભળી અને સમજી શકે છે. ઓનલાઈન શિક્ષણનું બીજું મહત્વ છે, તમે તમારો ઓનલાઈન વર્ગ રેકોર્ડ કરી શકો છો. જો તમે કંઈક ભૂલી જાઓ છો, તો તમે તેને રમીને પછીથી સમજી શકો છો. ઓનલાઈન ક્લાસના રેકોર્ડિંગને કારણે વિદ્યાર્થીઓ તેમની શંકા દૂર કરી શકે છે. આગળના વર્ગમાં, વિદ્યાર્થીઓ તે વણઉકેલાયેલી શંકાઓ શિક્ષકોને પૂછી શકે છે.
આજકાલ બાળકોને કોચિંગ આપવા માટે દૂર જવાની જરૂર નથી. તે ઓનલાઈન ક્લાસ દ્વારા પોતાનો અભ્યાસ પૂર્ણ કરી શકે છે. યુનિવર્સિટીના ઘણા વિદ્યાર્થીઓ ઓનલાઈન અભ્યાસ કરે છે. વિદ્યાર્થીઓ ઓનલાઈન પરીક્ષા આપીને તેમની ડિગ્રી પણ મેળવે છે. ઓનલાઈન શિક્ષણને કારણે વિદ્યાર્થીનો બહુમુખી વિકાસ થયો છે. ઓનલાઈન સંગીત, નૃત્ય, યોગ, સીવણ, ભરતકામ, ચિત્રકામ અને બીજી ઘણી બધી પ્રવૃત્તિઓ સરળતાથી શીખી શકાય છે.
લોકડાઉન અને કોરોના સમયે ઓનલાઈન શિક્ષણ:
આજના મુશ્કેલ કોરોના સંકટમાં, વિદ્યાર્થીઓ તેમની સ્પર્ધાત્મક પરીક્ષાઓ માટે સંસ્થાની બહાર જઈ શકતા નથી. ઓનલાઈન શિક્ષણે આ મુશ્કેલને સરળ બનાવી દીધું છે. વિદ્યાર્થીઓ ઘરે બેસીને આ પરીક્ષાઓની ઓનલાઈન તૈયારી કરી રહ્યા છે. વિદ્યાર્થીઓ તેમના ડિગ્રી કોર્સનો અભ્યાસ કરી શકે છે, ઓનલાઈન વર્ગોની મદદથી પરીક્ષાની તૈયારી કરી શકે છે. જે વિદ્યાર્થીઓ પોતાનો અધૂરો અભ્યાસ પૂરો કરવા વિદેશ જઈ શકતા નથી, તેઓ વિદેશના લોકપ્રિય શિક્ષણ કેન્દ્રોમાંથી ઘરે બેઠા ઓનલાઈન શિક્ષણ મેળવી રહ્યા છે. ઓનલાઈન વર્ગો દ્વારા, તમે તમારા આરામદાયક સમય અનુસાર અભ્યાસ કરી શકો છો.
ઓનલાઈન એજ્યુકેશન હેઠળ સ્વ-પેસ સિસ્ટમ છે. તે વિદ્યાર્થીને ધ્યેય સાથે પ્રગતિ કરવા સક્ષમ બનાવે છે. લાઇવ સેશનમાં ભાગ લેવા માટે આવી સિસ્ટમની જરૂર નથી. તમે કોઈપણ સમયે તમને જોઈતી સામગ્રીને ઍક્સેસ કરી શકો છો. તમે તમારી અનુકૂળતા મુજબ ગમે ત્યારે ઓનલાઈન વાંચન સામગ્રી વાંચી શકો છો.
લોકડાઉન અને કોરોના સંકટની આ વિષમ પરિસ્થિતિમાં સિવિલ સર્વિસ પરીક્ષા અને મેડિકલ પરીક્ષાઓ ઓનલાઈન થઈ રહી છે. આ વર્ષ 2020 માં, આપણે અડધા મહિનાથી વધુ સમય માટે સામાજિક અંતરનું પાલન કરવું પડશે અને અમને ખબર નથી કે આવનારા સમયમાં આપણે તેને કેટલો સમય અનુસરવો પડશે. આવા સમયમાં ઓનલાઈન શિક્ષણ વિદ્યાર્થીઓ અને શૈક્ષણિક સંસ્થાઓ માટે વરદાન બનીને ઉભરી આવ્યું છે. ઓનલાઈન એજ્યુકેશન તરફ લોકોનો ટ્રેન્ડ વધી રહ્યો છે. ઘણી જગ્યાએ કામ કરતા લોકો તેમના આગળના અભ્યાસ માટે શૈક્ષણિક સંસ્થાઓમાં જઈ શકતા નથી. તેથી, ઑનલાઇન વર્ગો તેમના માટે વરદાન નથી. ગામમાં ભણતા બાળકોને ઓનલાઈન શિક્ષણની સુવિધા મળતી નથી. ગામમાં રહેતા પરિવાર પાસે કોમ્પ્યુટર અને ઈન્ટરનેટ પર ખર્ચ કરવા માટે પૈસા નથી. આ જ કારણ છે કે, ગામમાં વિદ્યાર્થીઓ ઓનલાઈન શિક્ષણ મેળવી શકતા નથી.
ઉપસંહાર:
ઓનલાઈન શીખવાની સૌથી સારી બાબત એ છે કે તમે આરામથી અને તણાવમુક્ત શીખી શકો છો. તમારે ફક્ત શીખવાના જુસ્સાની જરૂર છે. તમારે ફક્ત એક ઝડપી ઓનલાઈન શોધની જરૂર છે જે તમને યોગ્ય કોર્સ તરફ દોરી જશે. ઓનલાઈન શિક્ષણનું મહત્વ દિવસેને દિવસે વધી રહ્યું છે. આજકાલ લોકો ઓનલાઈન દ્વારા ઘરે બેસીને ઓફિસનું કામ કરી રહ્યા છે. ઘણી વખત કોચિંગ ઇન્સ્ટિટ્યૂટના અંતરને કારણે વાલીઓ તેમના બાળકોને મોકલી શકતા નથી. પરંતુ હવે ઓનલાઈન શિક્ષણ દ્વારા આ સમસ્યા પણ દૂર થઈ ગઈ છે. ઓનલાઈન એજ્યુકેશન દ્વારા માત્ર શાળા કે કોલેજનું શિક્ષણ જ નહીં પરંતુ વિવિધ પ્રકારનું ઉચ્ચ શિક્ષણ પણ મેળવી શકાય છે. ઓનલાઈન શિક્ષણ દ્વારા, વ્યક્તિઓ વિવિધ પ્રકારના માર્કેટિંગ અભ્યાસક્રમો જેમ કે ડિજિટલ, એફિલિએટ માર્કેટિંગ વગેરે અભ્યાસક્રમો ઘરે બેઠા કરી શકે છે. ઓનલાઈન શિક્ષણ દ્વારા, વિદ્યાર્થીઓ કોઈપણ સમયે શિક્ષક સાથે તેમની સમસ્યાઓ શેર કરી શકે છે. આ માટે તેઓએ સંસ્થામાં જવાની જરૂર નથી.